Canlı Bilimleri Tarihi Anabilim Dalının temel amacı canlılık kavramı etrafında şekillenen konu ve soru alanlarını felsefî-tarihsel olarak ele alıp bu alanda yapılacak çalışmaları niteliksel olarak artırmaktır. Bu sebeple hedeflenen, canlı bilimlerinin ortaya çıkışı, gelişimi ve evrimini, anakronistik yaklaşımlardan uzak bir biçimde ait oldukları tarihî bağlam içinde değerlendirmektir. Anabilim dalımız, Bilim Tarihi Enstitüsü’nün amaçlarına uygun olarak, çağdaş bilim tarihi araştırma yöntemleri çerçevesinde İslam Bilim Tarihi içinde üretilen çalışmalara odaklanırken bu mirası, başta varlığa geldiği Akdeniz medeniyet havzası ve diğer medeniyet havzalarıyla ilişkisi içinde ele alır.
‘Canlı Bilimi’ kapsamlı bir araştırma alanı olmasına rağmen çoğu zaman dar manada biyoloji olarak değerlendirilir. Fakat canlı biliminin tamamını kapsamayan ve modern bir bilim dalı olan biyolojinin ortaya çıkışı 1800’lerin başına denk gelir. ‘Biyoloji tarihi’ adı altında 19. yüzyılda ortaya çıkan bir bilimin tarihini ise geriye taşımak çağdaş bilimsel yöntem açısından oldukça zordur. Çünkü ‘can-lı’, ‘can’a sahip varlık demektir ve “can”, “ruh” anlamına gelir. Bu açıdan biyolojinin konusu olan ‘canlı’ modern/çağdaş bilimin ele aldığı bir fenomen değildir. Zîrâ modern/çağdaş biyolojide canlılar, fiziksel varlıkları cihetinden dikkate alınırlar. Bununla beraber modern öncesi tarihte canlılar, canlı olmaları hasebiyle farklı şekillerde de olsa felsefî-bilimsel araştırmanın konusu olmuştur.
Canlı bilimleri ana hatlarıyla bilim tarihindeki genel dönemlerdirmelere tabi olmakla birlikte ilk canlı varlıkla ve yaşamakta olduğu iç-dış doğa ile kurduğu ilişkiyle başlatılabilir. Aristoteles öncesinde antik medeniyetlerde canlılar dinî, edebî, pratik birçok alanda ele alınmakla beraber Aristoteles’le birlikte canlılar canlı olmalarından ötürü teorik araştırmanın konusu kılınmıştır. Onun meydana getirdiği külliyat ve ortaya koyduğu fikirler etkisini ve varlığını Darwin’e kadar sürdürmüştür. Aristoteles’in kurduğu felsefe-bilim sisteminde, bitkiler ve hayvanlar hem doğa bilimlerinin (tabiiyyat) içinde hem de farklı ilimlerin altında çalışılmıştır. Farklı ilimler tasnifinde tabiiyyat altında tıp, hayvan ilmi, bitki ilmi, veterinerlik, ziraat vb ilimler yer alır.
Canlı Bilimleri Tarihi Anabilim Dalı, bu kavramsal-tarihî çerçeve içinde, Yüksek Lisans ve Doktora seviyesinde kapsamlı programlar sunmaktadır. Canlı Bilimleri Tarihi ABD’de müstakbel öğrencilerimiz bilim tarihi çatısı altında, hem diğer bilim tarihi alanlarından beslenecek hem de canlı bilimleri tarihi ile ilgili birçok konuyu çalışabilme fırsatı yakalayacaktır. Canlı Bilimleri Tarihi ABD, canlı bilimlerini anlamak için bütünleyici bir yaklaşım sağlamayı amaçlayan disiplinler arası bir bilimsel çalışmayı hedeflemektedir. Canlı Bilimleri ABD altındaki programlara tarihçiler, felsefeciler, biyologlar, hekimler, etikçiler ve canlı-yaşam bilimlerini tarihsel ve felsefi olarak çalışmayı amaçlayan tüm araştırmacıları davet etmekte ve lisansüstü adaylarını memnuniyetle beklemektedir.
Canlı Bilimleri ABD aşağıdaki konularda başvuruları teşvik eder:
- Genel olarak tüm canlı bilimi disiplinlerinin tarihsel ve felsefi araştırmaları
- Tıp tarihi araştırmaları
- Eczacılık tarihi araştırmaları
- Zooloji tarihi araştırmaları
- Botanik tarihi araştırmaları
- Veterinerlik tarihi araştırmaları
- Aristotelesçi canlı bilimi araştırmaları
- Ziraat tarihi araştırmaları